Wiejski cmentarz, założony dla członków ewangelickiej parafii w Krośnie (niem. Altkirch). Położony na wzniesieniu po wschodniej stronie ul. Wierzbowej, łączącej Rogalinek z poznańską Głuszyną; urządzony na planie prostokąta (0,2 ha). Grunt dla ewangelików – część „boru proboszczowskiego” – wydzielił w roku 1888 ówczesny proboszcz parafii rzymskokatolickiej z Rogalinka. Należy jednak podkreślić, iż niemieccy protestanci przybyli w te strony w 2. połowie XVIII wieku, kiedy pośród rozlewisk Warty oraz na obszarze rozległych lasów otaczających Mosinę (obecnie tworzących ostoje i rezerwaty Rogalińskiego Parku Krajobrazowego) zaczęto rozwijać osadnictwo olęderskie. Być może na cmentarzu ewangelickim w Rogalinku chowano leśniczych z pobliskiego Sasinowa (niem. Forsthaus Waldecke)? – niewielkiej wsi, założonej w 1828 r. i do początku dwudziestego stulecia nazywanej Saskim Polem (niem. Sachsefelde, co jednoznacznie wskazuje pochodzenie pierwszych osadników). 

Na niewielkim cmentarzu zachowały się dwa wolnostojące nagrobki (betonowe ramy z widoczną inskrypcją: Ruhe sanft! – spoczywaj w pokoju!) oraz kilka słabo czytelnych mogił ziemnych. Położenie jednego z obramowań dowodzi, że próbowano dokonać w tym miejscu rabunku grobu (być może skutecznie; użytkownicy Map Google uwiecznili walające się przy rozkopanej mogile ludzkie kości…). Krzyż stojący u podnóża cmentarnego pagórka – przez parafian z Rogalinka nazywany „ekumenicznym” – pochodzi z roku 1977 (data widoczna na belce pionowej). Bogdan Anioła podaje*, iż ówczesny proboszcz z Rogalinka, ks. Tadeusz Piaczyński na miejscu wiecznego spoczynku okolicznych protestantów planował założenie nowego cmentarza parafialnego, jednak spotkało się to ze sprzeciwem wiernych.

O dawnym przeznaczeniu terenu świadczy też charakterystyczna roślinność – otoczone wałem ziemnym wzniesienie (pozostałość ogrodzenia cmentarza?) porastają konwalie i bluszcz, a także krzewy lilaka oraz okazałe dęby i sosny.

Cmentarz – postrzegany przez Gminę Mosina jako element dziedzictwa kulturowego – został wpisany do gminnej ewidencji zabytków. Objęty jest też miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, w którym mowa jest o: zakazie zabudowy, nakazie zachowania starodrzewu występującego na terenie cmentarza oraz nakazie zachowania obiektów zabytkowych (np. nagrobki wolnostojące, krzyż centralny). Również w Planie odnowy miejscowości Rogalinek z 2011 roku podkreśla się zabytkowy charakter tutejszego cmentarza ewangelickiego.

_____________

* Za: B. Anioła, 770 lat Rogalinka…, s. 160.

Oprac. Paweł Skrzypalik

PORÓWNAJ:

• Śladami cmentarzy, [w:] „Ziemia Mosińska”, 1990, nr 10-11 (58-59), s. 7.
• Mosiński Ośrodek Kultury; fb/Mosiński Ośrodek Kultury.
• Biblioteka Ziemi Mosińskiej; mosina.pl.
• „Gazeta Mosińsko-Puszczykowska”; fb/Gazeta Mosińsko-Puszczykowska.
• „Biuletyn Mosiński”.
• „Merkuriusz Mosiński”.
• „Ziemia Mosińska”.
• „Ziemia Mosińska i Okolice” (jednodniówka, 1974 r.).
• www.mosina.pl – oficjalny portal gminy Mosina.
• stare cmentarze na terenie gminy Mosina; mosina.pl.
• fb/Rogalinek Sołectwo.