Cmentarz w sąsiedztwie koszar 6. Pułku Grenadierów przy ul. Szylinga
Niezidentyfikowany* cmentarz-efemeryda w sąsiedztwie koszar grenadierów przy obecnej ul. A. Szylinga, oznaczony na pruskiej mapie stolikowej (topograficznej) Messtischblatt w wersji z lat 80. XIX w. Jego lokalizacja sugeruje, że może być związany z historią 6. Pułku Grenadierów im. Hrabiego Kleista von Nollendorf (1 Zachodniopruskiego), stacjonującego w Poznaniu w składzie V Korpusu Armijnego.
6 sierpnia 1899 r. odsłonięto w tym miejscu (wówczas Kleist-Füsilier-Platz) pomnik poświęcony żołnierzom 6. Pułku Grenadierów, poległym w wojnie prusko-austriackiej 1866 r. oraz w wojnie francusko-pruskiej 1870-1871. Obelisk z piaskowca wysokości ponad 13 metrów, wzniósł znany poznański mistrz kamieniarski i rzeźbiarz Benno Sametzki. W 1905 r. pomnik uległ zniszczeniu przez piorun; odbudowany przetrwał w tym miejscu do lat 70. XX w. W okresie międzywojennym przerobiony na pomnik Józefa Piłsudskiego; po 1945 r. upamiętniał gen. Karola Świerczewskiego.
Późniejsze edycje niemieckich map topograficznych (np. z początku XX w.), zgodnie z rzeczywistością, lokalizują w tym miejscu pomnik, a nie cmentarz! Być może wskazana wyżej edycja mapy z lat 80. XIX w. zawiera błąd?
Bitwę pod Nachodem z 1866 r. (starcie z czasów wojny prusko-austriackiej) upamiętniał też tzw. Löwendenkmal, odsłonięty w czerwcu 1870 r. na Placu Wilhelmowskim (ob. Wolności). Na bocznych panelach granitowego cokołu twórcy Lwa Nachodu – projektant Stenzel i rzeźbiarz Pohle – umieścili nazwiska poległych oficerów V Korpusu. Pomnik zburzyli mieszkańcy Poznania w kwietniu 1919 r.
_____________
* Nie odszukałem dotąd źródła potwierdzającego istnienie cmentarza w sąsiedztwie koszar. Być może jest to jakiś zapomniany cmentarz epidemiczny z 1. poł. XIX w.? Pamiątkowy krzyż choleryczny jeszcze w okresie międzywojennym istniał przy rozwidleniu ul. Bukowskiej i Grunwaldzkiej (ok. 500 m na wschód od domniemanego cmentarza przy ul. Szylinga).
PORÓWNAJ:
- Das Grenadier-Regiment Graf Kleist von Nollendorf (1. Westpreusisches) Nr. 6 im Weltkriege, oprac. Franz Döring von Gotteberg, Berlin 1935. Dostęp: WBC.
- A. Kronthal, Poznań oczami prusaka wzorowego, Poznań 2009.
- W. Molik, Poznańskie pomniki w XIX i na początku XX wieku, [w:] „Kronika Miasta Poznania”, 2001, nr 2, Pomniki, s. 7-40.
- E. Goliński, Pomniki Poznania, Poznań 2001.
