Miłostowo: Poznański Cmentarz Nieistniejących Cmentarzy

kwatera z mogiłami zbiorowymi dawnych mieszkańców Poznania

W związku z systemową likwidacją starych nekropolii wyznaniowych po zakończeniu II wojny światowej*, na terenie poznańskich cmentarzy komunalnych dokonywano powtórnego pochówku ekshumowanych szczątków. Powstawały wówczas pola pogrzebowe, do których masowo – z udziałem rodzin – przenoszono groby, zachowując indywidualny charakter pochówków. Do dziś na Miłostowie (w starej części, tj. od strony ul. Gnieźnieńskiej) istnieją kwatery: świętowojciechowa, żegierska, maltańska, jednak stare groby są na nich systematycznie likwidowane w ramach bieżącego administrowania cmentarzem (np. w związku z brakiem uiszczenia prolongaty). Tworzono również mogiły zbiorowe; składano w nich szczątki podejmowane z opuszczonych przez opiekunów mogił, na których imiona zmarłych zatarł czas…

Na Junikowie w nieoznaczonym miejscu utworzono mogiłę ze szczątkami osób pierwotnie pochowanych na cmentarzach ewangelickich przy ul. Grunwaldzkiej (ekshumowanych przy okazji przebudowy układu komunikacyjnego). Natomiast na Miłostowie istnieją:

mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania, przeniesionymi w połowie lat 70. XX w. z dawnego cmentarza winogradzkiego św. Wojciecha (pole 35, kwatera 6);
w kwaterze ewangelickiej (pole 3, kwatera PD):
– mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania, przeniesionymi w 2020 r. z dawnego cmentarza nowoświętokrzyskiego przy ul. Naramowickiej;
– mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania, przeniesionymi w 2020 r. z dawnego cmentarza św. Pawła (Park Drwęskich);
– mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania, przeniesionymi w 2021 r. z dawnego cmentarza przy ul. Jawornickiej;
w wydzielonej kwaterze od strony ul. Gnieźnieńskiej (pole 40, kwatera 4A):
– mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania przeniesionymi w 2013 r. z dawnego cmentarza staromarcińskiego (Park Marcinkowskiego);
– mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania przeniesionymi w 2020 r. z dawnego cmentarza Wszystkich Świętych przy ul. Za Bramką;
– mogiła ze szczątkami mieszkańców Poznania przeniesionymi w 2022 r. z dawnego cmentarza kolegiackiego.

Tę ostatnią kwaterę – położoną nieco na uboczu, co daje możliwość swobodnej aranżacji i powiększania o kolejne pochówki – zaczęto traktować jako zalążek poznańskiego „Cmentarza Nieistniejących Cmentarzy” – uporządkowanego, wydzielonego specjalnie miejsca, w którym w przyszłości w oznaczonych mogiłach składane będą szczątki dawnych mieszkańców Poznania, ujawnione podczas realizacji miejskich inwestycji.

_____________

* Proces ten trwał do połowy lat 70. XX w. Jego pierwszym etapem było gorliwe „odniemczanie” miasta, które objawiło się przede wszystkim likwidowaniem z krajobrazu starych cmentarzy ewangelickich. Ograniczano się jednak jedynie do usuwania ich nadziemnej części, szczątki pozostawiając na miejscu; na miejscu nekropolii tworzono publiczne parki (m.in. Park Drwęskich, Park Manitiusa, Park Kosynierów)…

Oprac. Paweł Skrzypalik

PORÓWNAJ:

KONTAKT Z ADMINISTRATOREM CMENTARZA

NECROPOLIS: WYSZUKIWARKA CMENTARNA

A. Karczewska, Zbiorowe mogiły poznaniaków na Miłostowie uporządkowane; codziennypoznan.pl z dnia 23.01.2022 r.