Przyklasztorny cmentarz katarzynek; ul. Masztalarska i Wroniecka
Dominikanki poznańskie | kościół pw. Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych | salezjanie | Baszta Katarzynek
Dominikanki osiadły w Poznaniu w XIII w. Ich kościół pierwotnie nosił wezwanie Świętych Pawła i Jana Ewangelisty, w XIV w. zmienione na św. Katarzyny z Sieny; wówczas te poznańskie zakonnice zaczęto nazywać katarzynkami. W okresie nowożytnym budynki klasztorne wielokrotnie ulegały żywiołom (m.in. strawione przez pożary w XVI i XVII w.). W tym okresie klasztor wszedł w posiadanie baszt wewnętrznego pasa murów obronnych (por. Baszta Katarzynek), z prowadzącym do zespołu klasztornego łącznikiem w postaci łuku przerzuconego nad ulicą przymurną i kanałem.
Kasata klasztoru dominikanek nastąpiła w 1822 r. Od tego czasu kompleks zakonny katarzynek niszczał. W 1926 r. średniowieczny klasztor zajęli salezjanie; wówczas też przeprowadzono generalny remont budynków. Podczas prac prowadzonych przy świątyni – obecnie zabytkowym kościele pw. Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych – w piwnicach grobowych (wzmiankowanych w kronice katarzynek), ujawniono doczesne szczątki sióstr oraz benefaktorów klasztoru*. Najprawdopodobniej krypty oraz plac okalający kościół stanowiły zakonne miejsce pochowku. Wydobyte wówczas kości przeniesiono do krypt poznańskiej fary.
_____________
* Według relacji s. Anieli Borowskiej (1784-1869), „ostatniej katarzynki”, w kryptach poznańskiego kościoła dominikanek unosiła się woń fiołków… Por. Klasztor panien dominikanek w Piotrkowie. Z kroniki klasztornej opisał ks. Stanisław Chodyński, Włocławek 1914, s. 114-117. Dostęp: Polona.
Oprac. Paweł Skrzypalik
PORÓWNAJ:
- wroniecka.salezjanie.pl.
- S. Jaffe, Klasztor Katarzynek i ulica Masztalarska w Poznaniu. Fotografie z 1898 r. Dostęp: WBC.
- P. Stefaniak, Aniela Borowska. Ostatnia katarzynka poznańska, [w:] „Kronika Miasta Poznania”, 2003, Raptularz poznański, s. 58-65.
- „Kronika Miasta Poznania”, 1996, nr 1, Mury miejskie.
- Boras Z., Trzeciakowski L., W dawnym Poznaniu. Fakty i wydarzenia z dziejów miasta do r. 1918, Poznań 1974.
- Dzieje Poznania, t. 1, Dzieje Poznania do roku 1793, pod red. J. Topolskiego, tomy 1* i 1**, Warszawa-Poznań 1988.
- Łukaszewicz J., Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach, t. 1 i 2, Poznań 1838. Dostęp: Polona.
- Łukaszewicz J., Krótki opis kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. 1, Poznań 1859. Dostęp: Polona.
- Prausmueller K. T., Św. Katarzyna. Klasztor Dominikanek w Poznaniu 1283-1822. Salezjanie 1926-1928, Poznań 1928. Dostęp: WBC.
- Sieciechowiczowa L., Życie codzienne w renesansowym Poznaniu 1518-1619, Warszawa 1974.