Niewielki cmentarz ewangelicki, położony przy ul. Nadwarciańskiej, opodal dawnej wsi, której nazwa, Neudorf Hauland (Nowa Wieś Dolna lub Nowowiejskie Olędry), sugeruje osadnictwo olęderskie, być może sięgające schyłku I Rzeczypospolitej. Na początku XX wieku na te ziemie sprowadzono kolonistów niemieckich; wówczas okoliczne osady i siedliska znajdowały się w granicach poznańskiej parafii świętokrzyskiej. Po 1908 r. opiekę duchową oraz administrację kościelną nad tutejszymi protestantami przejęła parafia ewangelicka w Morasku (niem. Nordheim).
Zachowane relikty przynajmniej 3 nagrobków. Teren zaniedbany, choć wizytowany – widoczne ślady celowych dewastacji (porzucone narzędzia w roku 2017) oraz wypalone znicze.
Oprac. Paweł Skrzypalik
PORÓWNAJ:
BAZA EWIDENCJI GRUNTÓW ZGIKM GEOPOZ: działka nr 56/02/347/1. Właściciel: Miasto Poznań.
Obowiązuje mpzp obszaru Morasko-Radojewo-Umultowo, część Dolina Warty B w Poznaniu [Mab].
- tunaramowice.pl.
- fb/Stare Naramowice.
- fb/Stowarzyszenie dla Naramowic.
- Poznańska Mikrowyprawa – Szlak Nadwarciański; thebeduins.pl.
- Ochrona dla cmentarzy ewangelickich; poznan.tvp.pl z dnia 01.11.2021 r.
- „Kronika Miasta Poznania”, 2020, nr 4, Naramowice.
- Goszczyńska J., Majątki wielkopolskie. Miasto Poznań, seria „Dawne budownictwo folwarczne”, t. VIII, Szreniawa 2004.
- Kiec O., Historia protestantyzmu w Poznaniu od XVI do XXI wieku, Poznań 2015.
- Kiec O., Protestantyzm w Poznańskiem 1815-1918, Warszawa 2001.
- Spacerem po Naramowicach. Dawniej i dziś, wydawnictwo okolicznościowe z okazji 650-lecia Naramowic.
- Szafran H., Miasto Poznań i okolica, Poznań 1959.
- Wąsicki J., Kolonizacja niemiecka w okresie Prus Południowych 1793-1806, [w:] „Przegląd Zachodni”, 1953, nr 9-10, s. 137-179.
- Wilkaniec A., Stan zachowania i trwałość historycznych układów przestrzennych dawnych wsi i majątków w strukturze Poznania, Poznań 2018.
