Kwatera Ofiar Bombardowań na Cmentarzu Komunalnym nr 1 w Poznaniu, położona w „nowej” części Miłostowa (z wejściem od ul. Warszawskiej). Zlokalizowano tu m.in. zbiorową mogiłę cywilnych ofiar niemieckich nalotów na Poznań we wrześniu 1939 r.

Podczas powojennych likwidacji cmentarzy chrześcijańskich, w 1961 r. do zbiorowej mogiły przeniesiono tu szczątki 57 osób pochowanych na cmentarzu staromarcińskim. Pierwotnie w mogile przy ul. Towarowej pochowano 59 osób, jednak zwłoki dwóch Niemców, braci Barnicke (rozstrzelanych za próbę dywersji przy moście Chwaliszewskim) w październiku 1939 r. okupanci przenieśli na cmentarz ewangelicki św. Łukasza. We wrześniu 1969 r. odsłonięto obelisk upamiętniający polskie ofiary września 1939 r. Nazwiska części z nich ustalono i wypisano.
Znajdują się tutaj również groby przeniesione z innych, zlikwidowanych po wojnie cmentarzy parafialnych. Uwagę zwraca zwłaszcza kopia „Pielgrzyma”.

W grudniu 2019 r. do kwatery przeniesiono kolejne ofiary z września 1939 r., pochowane pierwotnie w grobach wojennych na zaniedbanym (choć zabytkowym) cmentarzu przy ul. Samotnej – to mieszkańcy Wildy, zmarli tragicznie pod gruzami zbombardowanej kamienicy oraz ofiary terroru w hitlerowskich obozach.

Również w „starej” części cmentarza (z wejściem od ul. Gnieźnieńskiej) znajdują się groby wojenne ofiar z września 1939 r. W wydzielonej kwaterze pochowano tu cywilne ofiary alianckich nalotów na Poznań z roku 1944 (pole nr 6). Z przyczyn formalnoprawnych mogiły te nie mogą zostać uznane za objęte ochroną i opieką Państwa grobownictwo wojenne (przepisy mówią jedynie o ofiarach represji okupanta: niemieckiego i sowieckiego).

Oprac. Paweł Skrzypalik
Tekst poprawiony i uzupełniony. Pierwotna jego wersja ukazała się na stronie cmentarze-poznania.pl.

PORÓWNAJ:

Pomnik cywilnych ofiar nalotu na Poznań 1 września 1939 roku – model 3D, za: 3dwarehouse.sketchup.com.

• 1 września 1939 roku w Poznaniu, za: poznan.ipn.gov.pl.
• P. Bojarski, Wojna przyszła z nieba; kulturaupodstaw.pl z dnia 01.09.2022 r.
• Ekshumacja grobów wojennych z cmentarza przy ul. Samotnej w Poznaniu, za: poznan.ipn.gov.pl.
• Z. Szymankiewicz, Poznań we wrześniu 1939, Poznań 1985.
• Ł. Jastrząb, J. Lubierska, Ofiary terroru i działań wojennych 1939-1945 w Poznaniu, Kórnik 2017.